تیتر:
انتخاب زاویه دید نامتناسب می‌تواند باعث سقوط یک داستان شود حالا هر چقدر هم که موضوع جذابی داشته باشد.
مهدی رجبی در جلسه “نقد و بررسی داستان” انجمن نویسندگان کودک و نوجوان به ارائه توضیحاتی در مورد ساختمان داستان پرداخت.
به گزارش روابط عمومی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان؛ مهدی رجبی در دومین جلسه‌ی “نقد و بررسی داستان” در سال جاری که در محل این تشکل غیردولتی برپا شده بود؛ گفت: مقدمه، شخصیت پردازی، بحران، نقطه‌ی اوج، گره‌گشایی و… عناصر تشکیل دهنده‌ی داستان هستند و همه کسانی که داستان می‌خوانند یا فیلم می‌بینند به شکل غریزی با این مفاهیم آشنا هستند. ظاهراً موضوع ساده است اما به کار بردن این عناصر در هنگام نوشتن داستان نیازمند تمرین فراوان و مهارت است.
نویسنده کتاب” کنسرو غول”با با بیان اینکه صحنه کوچکترین عضو داستان نیست، گفت: هر صحنه باید به مجموعه‌ای از لحظه‌ها تقسیم شود. کیفیت این لحظه‌ها بر غنای داستان می‌افزاید. این لحظه‌ها در کنار همدیگر قرار می‌گیرند و در ترکیب با زیرمتن مناسب، صحنه‌هایی چند لایه‌تر و عمیق‌تر خلق می‌کنند.
وی تاکید کرد: هرچه زیرمتن‌ها قدرتمندتر باشند صحنه تاثیرگذارتر و خلاقانه‌تر می‌شود. مثلاً خانواده‌ای را فرض کنید که سر میز شام هستند. پدر موقع خوردن سالاد چنگالش را محکم می‌کوبد کف بشقاب. ظاهراً یک شام عادی در جریان است اما سکوت و رفتار پدر نوعی زیر متن است و گویای این است که در این خانواده مشکلی وجود دارد بدون اینکه درباره‌اش مستقیم‌گویی شود.
این نویسنده در جلسه پرسش و پاسخ حضار در زمینه‌ی تفاوت “زیر متن” با “درون مایه” گفت: “درون مایه”، ایده‌ی ناظر داستان است. قطب‌نمایی که به تمام عناصر داستان شکل و جهت می‌دهد. اما زیرمتن، لایه‌ی زیرین داستان است و آن‌چیزی که شخصیت‌ها پنهان می‌کنند و خواننده کشفش می‌کند. تسلط در خلق زیرمتن موثر، منوط بر این است که نویسنده شخصیت‌ها و انگیزه‌ها و اهدافشان را به خوبی بشناسد. اثر نویسنده باید اقتدار و اصالت داشته باشد. اصالت یعنی خلق داستانی که بتواند همدلی مخاطب را برانگیزد و اقتدار یعنی اینکه نویسنده روی پیرنگ، مضمون و ارتباط عناصر داستان، مسلط باشد و برای چرایی هر کنش و واکنش شخصیت‌ها، پاسخی منطقی داشته باشد. رسیدن این هدف، نیازمند این است که نویسنده بارها و بارها نوشتن را تجربه کند تا تکنیک‌های پرداخت داستان برایش درونی شوند.
در نهایت اینکه قواعد اختراع شده‌اند برای شکستن، اما این کار نیازمند جایگزین کردن قاعده‌ای توجیه‌پذیر است.
در این “جلسه‌ی نقد و بررسی داستان” انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، نمایشنامه‌ی”تین‌تو توپ تنیس به‌دردنخور” نوشته‌ی جمیله سنجری خوانده و توسط حضار مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
