در روز پنجشنبه، ۲۵ مرداد ۱۴۰۳، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان با همکاری انجمن تصویرگران ایران، نشستی برای آشنایی با نامزدهای جایزه آسترید لیندگرن (آلما) ۲۰۲۵ در خانه هنرمندان ایران برگزار کرد.
در ابتدای نشست فریدون عموزاده خلیلی، رییس هیئتمدیره انجمن نویسندگان کودک و نوجوان گفت: «سال ۹۵ که به نمایشگاه کتاب فرانکفورت رفته بودم، بعد از مذاکرات فراوان موفق شدیم انجمن نویسندگان کودک و نوجوان را هم به عنوان چهارمین نهاد انتخاب نامزد برای آلما در ایران معرفی کنیم و از سال ۹۶ این اتفاق افتاد. همه سعیمان این بود که براساس یک نظام دموکراتیک نامزدها را معرفی کنیم. کارگروه معرفی نامزدها در انجمن نه نفر عضو دارد که چهار نفر را اعضای هیئتمدیره تشکیل میدهند (چون در برابر این انتخابها مسئولند) و بقیه ی نفرات از سایر اعضای انجمن هستند که در گروههای مختلف ادبیات کودک مثل ترویج کتاب، قصهگویی و… تخصص دارند.»
او همچنین تأکید کرد که در مورد تکراری بودن انتخابهای انجمن، هیئتمدیره تصمیم گرفته است که تا دو سال نامزد تکراری معرفی نکند و پس از دو سال با کسب دو سوم آرا میتواند شخصی را که قبلاً نامزد شده است، مجدداً معرفی کند.
او افزود: «اگرچه تاکنون نامزدهای ایرانی این جایزه، به عنوان برنده انتخاب نشدهاند، معرفی آنان از سوی انجمن و سایر نهادها باعث میشود آثارشان در معرض دید و نقد قرار بگیرد و این اتفاق خیلی خوبی است.
عموزاده خلیلی همکاری انجمن تصویرگران در برگزاری این نشست را به فال نیک گرفت و اعلام کرد انجمن نویسندگان اعلام آمادگی و پیشنهاد می کند که با هم اندیشی و همکاری دیگر انجمن ها و نهادهای مدنی ادبیات کودک، زمینه ی تشکیل یک اتحادیه یا نهاد بزرگ ادبیات کودک فراهم شود. رئیس انجمن نویسندگان ابراز امیدواری کرد از ثمرات این همکاری بیش از هر کس ادبیات کودک ایران و بچه های ایران بهره مند می شوند.
عموزاده خلیلی همچنین اعلام آمادگی انجمن نویسندگان را برای بهره گیری مشورتی از توان تخصصی انجمن تصویرگران برای معرفی نامزد تصویرگر و انجمن ناشران برای معرفی نامزد مروج جایزه آلما اعلام کرد.
در ادامه نجلا مهدوی اشرف، رییس هیئتمدیره انجمن تصویرگران ایران گفت: «ما در کنار نامزدهای ایران که توسط هر یک از چهار نهاد معرفی شود، هستیم. امروز که صحبت از نامزدهای معرفی شده توسط انجمن نویسندگان کودک و نوجوان است، باید بگویم هدا حدادی و سبککاریاش مرا به یاد نویسنده محبوب دوران کودکیام، یعنی آسترید لیندگرن میاندازد. هر دوی این نویسنده-تصویرگرها با فرم بسیار ظریف و هنرمندانه، معانی عمیقی را در آثارشان نشان میدهند.»
فرمهر منجزی، دبیر کارگروه جایزه آلما در انجمن نویسندگان کودک و نوجوان نیز بیان کرد: «در هر سال بیش از ۲۵۰ نفر از سراسر دنیا در بخشهای مختلف نویسندگی، تصویرگری، ترویج کتاب و قصهگویی به عنوان نامزد این جایزه معرفی میشوند. هیئت داوران جایزه در سوئد دوازده نفر هستند و در بخش نویسندگی به معیارهایی مثل شجاعت، تخیل، احترام و… توجه میکنند. همچنین کیفیت هنری آثار و چالشبرانگیز بودن آنها مد نظر داوران این جشنواره است.»
او پس از توضیح روند انتخاب نامزدها، اعضای نه نفره کارگروه آلما در انجمن نویسندگان کودک و نوجوان را به این ترتیب اعلام کرد: محمود برآبادی، حمیدرضا شاهآبادی، سولماز خواجهوند، فرزانه آقاپور، شهلا انتظاریان، مناف یحییپور، محسن هجری، افسون امینی و فرمهر منجزی.
منجزی، دلایل انتخاب احمد اکبرپور به عنوان نامزد بخش نویسندگی را اینطور بیان کرد: «داشتن دیدگاههای نو در روایت داستان، استفاده از تکنیکهای داستاننویسی در محیط بومی، داشتن جهان داستان طنز، فانتزی، اسطوره و افسانه، پرداختن به کودکان با نیازهای ویژه، توجه به ارزشهای جهانشمول مثل صلح و دوستی و خانواده، بازیابی هویت فردی با توجه به اثرات مخرب جنگ، سهدهه فعالیت در حوزه ادبیات کودک و نوجوان، فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی خارج از پایتخت، برگزاری کارگاههای داستاننویسی در نقاط مختلف، جسارت آزمودن گونههای ادبی، دریافت جوایز متعدد داخلی و خارجی و…»
وی همچنین در مورد دلایل انتخاب هدا حدادی در بخش تصویرگری گفت: «بیش از دو دهه فعالیت در حوزه ادبیات کودک اعم از تصویرگری و نویسندگی، تاثیرگذاری در رشد کتابهای کودک و نوجوان، نوآوری در تصویرگری، جسارت در طراحی تصاویر مخالف عرف و سنت، داشتن نگاه مستمر به زنان و طبیعت در تصویرگریها، توجه به حقوق انسانها جدا از جنسیت، خلق آثاری با درونمایه عشق، صلح، آزادی و دوستی، نوآوری در بهکارگیری کلاژ، برگزاری نمایشگاههای فردی و گروهی، چاپ مقالات درباره آثار ایشان در داخل و خارج از گزوه، برگزاری کارگاه برای کودکان و نوجوانان، داشتن وجهه بینالمللی و دریافت جوایز ملی و غیرملی.»
در ادامه برنامه، پس از معرفی هدا حدادی و پخش ویدیویی درباره او، فرزانه آقاپور، نویسنده و مدرس دانشگاه در مورد کاندیدا شدن هدا حدادی گفت: «وقتی درباره هدا حدادی حرف میزنیم در واقع درباره هدای شاعر، هدای نویسنده و هدای تصویرگرصحبت میکنیم. هدایی که زنانگی در آثار او مشهود است و از بیانش ابایی ندارد. این سبک آثار زنانه سیار، مبهم و بازیگوش است. ویژگیهای آثار او تحت تاثیر فراآگاهی و حساسیت هنرمند است و به دور از شعارزدگی فمینیسم. زنانگی در آثار هدا حدادی ناشی از تفاوتهای زن و مرد نیست بلکه ناشی از ویژگیهایی است که اجتماع برای زنان ایجاد کرده است. همراهی زنان و طبیعت نیز به وفور در آثار هدا دیده میشود.»
سپس علیاصغر سیدآبادی، نویسنده و پژوهشگر ادبی درباره آثار هدا حدادی گفت: «تجربه برخورد من با تصاویر هدا حدادی شبیه به تجربه برخوردم با آثار عباس کیارستمی است. تصویرگریهای هدا حدادی بیننده را به عنوان تماشاگر در نظر میگیرد اما همین تماشاگر به مرور به فرد کنشگر تبدیل میشود. تصاویر اوهم جدای از این ماجرا نیست. پشت آثارش نظریهای وجود دارد که او را به یک فرد کنشگر تبدیل کرده؛ در حوزه محیطزیست، سیاست و…»
در این بخش نجلا مهدوی متنی را که خانم لیز اندرسون، رییس پیشین دفتر IBBY دانمارک درباره آثار هدا حدادی فرستاده بود، قرائت کرد در بخشی از این نامه چنینی آمده:
هدا حدادی با تکنیک کلاژ کاغذ کار می کند، عمدتا با کاغذهای پوستی رنگی. رنگ ها در لایه هایی
شفاف، با نور ترکیب می شوند. تکنیکی که به طور کامل با نور شاعرانه ای که بر تصاویر هدا حدادی از زندگی روزمره، از میوه ها و سبزیجات، کودکان در حال بازی، باد در حال پریشان کردن موی زنی، در ایران کنونی و کهن تابیده است، همخوانی دارد.
پس از قرائت نامه هدا حدادی از انجمن نویسندگان کودک و نوجوان برای این انتخاب تشکر کرد.
در بخش دیگر این مراسم که به معرفی احمد اکبرپور و پخش ویدیویی درباره آثارش گذشت، دکتر یحییقائدی به بیان نکاتی درباره این نامزد پرداخت: «چیزی که من میخواهم بگویم درباره جهان زیسته احمد است، سختیها و رنجها و تنهایی عمیقی که تجربه کرده. نکته دوم در مورد آثار او این است که چطور از طریق صلح با خشونت و نادانی موجود در دنیا مبارزه کند. طنز و به ابتذال کشیدن در آثار احمد، راهی است که او برای مبارزه با این خشونت و نادانی انتخاب کرده است. سومین نکته در مورد آثار او این است که این آثار را میتوان شورشی در برابر بردگی فکری در نظر گرفت. همچنین خود بودن را به خوبی در احمد و آثار او میتوان دید.»
علیاصغر سیدآبادی نیز درباره احمداکبرپور گفت: «احمد اکبرپور نماینده نویسندگان نسل ماست و مواجهه بین کودکی خودش و کودکی فرزندش، به خوبی در آثار او معلوم است. طنز موجود در آثار او هم ناشی از خوشبینی نسل ماست که حتی در جدیترین آثار هم تا حدودی بهکار رفته است. وجه نمایش خود در کارها و جهان خاص کارهای او چیزی است که آثارش را از دیگران متمایز میکند.»
احمد اکبرپور نیز با بیان خاطرات طنزی درباره آثار خودش و واکنشهای اطرافیان نسبت به کتابهایش، از انجمن نویسندگان کودک و نوجوان تشکر و از همدوره شدن با هدا حدادی ابراز خوشحالی کرد.
در پایان جلسه، آقای عباس جهانگیریان، نامزد سال ۲۰۲۴ جایزه آسترید لیندگرن نیز به بیان نکاتی درباره این جایزه و دو نامزد پیشنهادی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان پرداخت. این جلسه که با اجرای انسیه موسویان شاعر و نویسنده ادبیات کودک برگزار شد در ساعت ۱۹:۳۰ دقیقه به پایان رسید، سپس حضار عکسی یادگاری انداختند.