ترویج کتاب کودک، شیوهها و تجربهها
عصر روز پنجشنبه، ۳۱ خرداد ماه، نشستی با عنوان «ترویج کتاب کودک، شیوهها و تجربهها» به همراه نمایشگاهی از آثار تجسمی از ادبیات کودک در انجمن نویسندگان کودک و نوجوان برگزار شد.
در این نشست لیلا کفاشزاده، قصهگو و قصهپژوه ضمن بیان اهمیت ترویج کتاب گفت: «انجمن نشستهای مفیدی را برای رونمایی از کتاب نویسندگان و تصویرگران برگزار میکند اما در این نشستها جای مروجان خالی است. چرا که نویسندگان لزوماً مروج کتاب نیستند. به همین دلیل من پیشنهاد دادم نشستی هم به طور اختصاصی با موضوع ترویج کتاب برگزار شود و در آن بتوانیم یک جلسۀ ترویج را به صورت نمادین اجرا کنیم و دربارۀ چند و چون آن حرف بزنیم.»
کفاشزاده ضمن تعریف واژه ترویج گفت: «ترویج به معنای انتشار دادن و روان کردن است. در واقع مروج کتاب به روان کردن آن کمک میکند. پدیدۀ ترویج کتاب، یک امر جدید است که در چند دهۀ اخیر رایج شده است. در برخی کشورها این امر به صورت کلان در دستور کار دولتها و مراکز بزرگ قرار دارد اما ترویج کتاب سطح خرد هم دارد که به خانواده و موسسات فرهنگی کوچکتر مربوط است.»
او در اهمیت ترویج کتاب گفت: «امروزه کودکان بازی نمیکنند و خیلی سریع کودکیشان سپری میشود. کودک امروز تنهاست و کتاب میتواند همبازی و دوست او باشد. از طرف دیگر باید بپذیریم که سواد امروزی فقط خواندن و نوشتن نیست. کتاب این فرصت را میدهد که در امور مختلف از روانشناسی گرفته تا هر حوزۀ دیگری، کودک اطلاعات و آگاهی پیدا کند. با ترویج کتاب دایرۀ واژگان کودک گسترش پیدا میکند و رابطۀ عاطفی بین او و مروج هم تقویت میشود. همچنین تخیل موجود در کتاب میتواند برای کودک تصور و هدف ایجاد کند. از آنجایی که ترویج کتاب صرفاً به خواندن از روی کتاب گفته نمیشود و گاهی با همراهی مربی هنر صورت میگیرد، میتواند به تقویت استعدادهای هنری کودک نیز کمک کند. تقویت قدرت پرسشگری کودکان و کمک به رشد سلولهای عصبی نیز از دیگر فواید کتابخواندن است.»
به گفتۀ لیلا کفاشزاده، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان که محلی برای گردهمایی نویسندگان، تصویرگران و مترجمان کتابهای کودک است، میتواند محفلی برای ارتباط با مروجان باشد، تا ترویج کتاب به شکل بهتری صورت بگیرد.
او افزود: «از روشهای ترویج کتاب، بلندخوانی است. مروج باید حواسش باشد که گویندۀ اخبار نیست، بازیگر است و باید طوری بخواند که مخاطب جلب شود. البته باید به متن وفادار باشد. یک کار دیگر این است که کتاب را بخوانیم و بعد به شکل قصه روایت کنیم. نمایش خلاق، بازیسازی و فضاسازی قبل از ترویج هم میتواند به این روند کمک کند. یک قصهگوی خوب باید لحن بیان، شناخت کافی روی ادبیات، جنسیت بچهها، بیماریهای مختلف آنان و قومیتهایشان را بشناسد و شبکههای ارتباطی با مخاطب بسازد.»
او در پایان مثالهای فراوانی از ترویج کتاب به شکل خلاقانه برای حضار بیان کرد و سپس به معرفی امیره محمدهادی پرداخت که قرار بود کتاب «زیر این طاق کبود» سرودۀ اسدالله شعبانی را با استفاده از آثار تجسمی ترویج دهد. امیره محمدهادی، نقاش و مجسمهساز که مدتها در رشتۀ نقاشی، به صورت اختصاصی سبک اکسپرسیونیسم، فعالیت داشت، سالها پیش به ایران بازگشت و به ادبیات کودک و نوجوان روی آورد و با عضویت در گروه ترویج شورای کتاب و کودک، فعالیتهای خود را با ترویج کتابهای کودک و نوجوان گره زد. مخاطبان در این نشست از آثار او بازدید کردند و چگونگی استفاده از هنر مجسمهسازی در ترویج کتاب را به صورت عملی فراگرفتند.
