بیانیهی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان
در مورد جایگاه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
به نام پروردگار کودکی
“ما منتظر پرواز دوبارهی مرغک هستیم”
بیش از نیمقرن است مرغک کانون نهتنها به چشم اهالی فرهنگ، که در نگاه کودکان و نوجوانان و خانوادههای ایرانی گویی همان سیمرغ افسانهای است؛ پرندهای جادویی که با خورجینی از کتاب و تصویر، به همه جای ایرانزمین پر میکشد و چراغ دانایی را به شهر و روستا و سیاهچادر میبرد. مرغک کانون هنوز مظهر نهادی ریشهدار و نماد اعتماد مردم است. در مرامنامهی کانون «رشد و پرورش فکری و ذوقی کودکان و نوجوانان و کمک به شکوفایی استعدادهای ایشان» همچون هدف اصلی مقرر شده است. برپایهی همین رسالت، بیتردید کانون خاستگاه بسیاری از بزرگان ایران بوده است.
با این همه باید اذعان کرد که شوربختانه طی این سالیان، کانون با فراز و نشیبهایی ناخوشایند، گاه از جایگاه حقیقی و رسالت اصلی خویش به دور افتاده و از میزان اثرگذاریاش کاسته شده است. تأسف بیشتر آنجاست که این روزها سخنان و مواضع برخی مقامهای بیرون از کانون دربارهی این نهاد، نشان از ناآشنایی آنان با فلسفهی وجودی و هدف اصلی کانون دارد. امیدواریم تا دیرتر نشده، مسئولان و دلسوزان آشنا به این حوزه با دوراندیشی و تدبیر، زمینهی تصمیمگیریهای خردمندانه را در نهاد ملی فراهم سازند.
انجمن نویسندگان کودک و نوجوان بهعنوان بزرگترین و مهمترین تشکل تخصصی در این حوزه با ۲۴ سال پیشینهی فعالیت و نیز عضویت صدها نویسنده، وظیفهی خود میداند با رصد و ارزیابی روند فعالیتها و تحولات حوزهی فرهنگ و هنر کودک و نوجوان پیشنهادهایی مناسب برای بهبود وضعیت ارائه کند. انجمن امیدوار است با تثبیت و تقویت مدیران کارآزموده و برگزیدن مدیران شایسته و مسلط بر این حوزه، بهویژه انتصاب مدیران کانونی و آشنا با عرصهی ادب و فرهنگ کودکان و نوجوانان در استانها، این نهاد تقویت شود. پیشنهادها به این شرحاند:
- تبیین و تثبیت جایگاه مستقل کانون، همچون نهادی مسئول در حوزهی اوقات فراغت و آموزشهای غیررسمی ادبی و هنری و پشتیبان نظام آموزش و پرورش و نه بخشی از بدنهی آموزش رسمی
- تخصیص بودجهی مناسب جهت خرید کتابهای تازه و سازگار با سلایق گوناگون برای کتابخانههای کانون که سالهاست منابع آنها روزآمد نشدهاند. همچنین طراحی فعالیتهای تازه و متناسب با فنآوریهای زندگی نوین در کتابخانهها و تأمین تجهیزات و امکانات لازم، بهویژه تقویت کتابخانههای شهرهای کمبرخوردار و کتابخانههای سیار روستایی و عشایری
- احیای جشنوارههای سالانهی کتاب و مطبوعات کودک و نوجوان بهطور گسترده، همراه با نمایشگاهها و فعالیتهای جنبی مفید، متنوع و مؤثر
- برنامهریزی برای احیا و تقویت فعالیتهای راکدی که دستخوش فراموشی شدهاند
- برنامهریزی جهت تقویت تولیدات سینمایی و پویانمایی کانون متناسب با مخاطبان امروز و فراهمسازی امکان نمایش این آثار برای عموم کودکان و نوجوانان
- تقویت انتشارات کانون و برنامهریزی برای تولید آثار خاطرهساز و جریانآفرین، بهطوریکه انتشارات کانون نه در جایگاه رقیب ناشران بخش خصوصی، که الگوساز و تولیدکنندهی آثار ارزندهای باشد که از توان بخش غیردولتی بیرون است
- بهرهمندی کانون از خرد جمعی و تجربههای ارزشمند پیشکسوتان در برنامهریزی، تصمیمسازی و بازآموزی مربیان و کارشناسان کانون
- حفظ و تقویت داشتههای ارزشمندی همچون کتابخانهی مرجع، موزهی تاریخ، مرکز نجوم و دیگر دستاوردهایی که در طول سالیان خاطرههای جمعی ایرانیان را شکل دادهاند و بخشی از میراث فرهنگی روزگار ما بهشمار میآیند
نگاهی به فهرست نویسندگان و هنرمندان نیمقرن اخیر نشان میدهد که شمار قابل اعتنایی از آنان عضو کتابخانههای کانون بودهاند، امکان خلق آثارشان در این نهاد فراهم شده است و خود را مدیون کانون میدانند. باشد که در دهههای آینده نیز نویسندگان، هنرمندان، دانشمندان و شخصیتهای فرهیخته و تاثیرگذار جامعه با افتخار اظهار کنند که در کودکی عضو کتابخانهی کانون بودهاند و به نقل خاطرههای لذتبخش آن روزها مباهات ورزند. امید که مرغک کانون دیگر بار ببالد و برآید و بال بگشاید. چنین باد.